Bài Phỏm hay còn được gọi là bài Tá Lả là một trò chơi dân gian xa xưa có cách chơi rất đơn giản và thú vị, thể loại bài này rất phổ biến tại Việt Nam. Đặc biệt là phía Bắc của nước ta, cụ thể là tại Đồng Bằng Bắc Bộ. Sử dụng bộ bài huyền thoại Tú lơ khơ với 52 lá bài ngẫu nhiên tạo thành một trò chơi hấp dẫn.
Nguồn gốc của bài Phỏm (Tá lả) có từ đâu ?
Theo một số nguồn tin được thu thập, bộ môn xuất hiện từ cuối thế kỷ 20, được ra đời ở thôn Xuân Thụ (Thuộc Từ Sơn, Bắc Ninh). Tại thời xưa các cụ có phong tục đánh tổ tôm (cũng là một thể loại đánh bạc của dân gian Việt Nam), trong thời gian chờ đến lượt thì đã sáng tạo ra một lối chơi đánh bạc khác được gọi là Phỏm.
Và theo một số nguồn tin, khi các cụ đang thảo luận và bàn với nhau về luật chơi Phỏm thì có một người hầu được cho là quê tại Ba Vì (một huyện nổi tiếng ở Hà Nội) đã nghe và học hỏi được chút ít, sau đó mang truyền về cho mọi người tại xứ khác. Từ đó trò chơi này đã trở nên phổ biến đến ngày nay.
Cách chia bài Phỏm và những luật lệ cần nắm rõ
Đầu tiên, cách chia bài của Phỏm rất đặc biệt so với các bộ môn đánh bạc khác. Nếu như trong các bộ môn khác những người chơi cần có số lượng bài bằng nhau, thì ở đây người đầu tiên chia bài lại được nhận đến 10 lá, và lần lượt những người chơi sau nhận 9 lá.
Thông thường mọi người sẽ tụ đủ 4 người chơi để bộ bài chia ra sẽ đều nhau hơn đồng thời không khí cũng trở nên nhộn nhịp hơn. Bài Phỏm có một luật rất đặc biệt, sau khi bài đã chia đủ cho các tụ, số dư còn lại được gọi là Nọc sẽ để ra ở giữa vòng tròn của tụ bài.
Tiếp theo, về phần luật chơi Phỏm, người chơi cần đánh lá bài theo chiều ngược kim đồng hồ. Và những người tiếp theo sẽ lần lượt xuống bài của mình theo thứ tự.
Người chơi đầu tiên sẽ đánh ra một lá rác xuống, người chơi tiếp theo nếu có lá bài ăn được lá đó để tạo thành Phỏm thì thả xuống và đánh thêm một lá rác cho người tiếp theo ăn. Trong trường hợp người chơi không có lá nào để đánh ra thì sẽ rút 1 lá bài trong tụ Nọc (tụ bài được để ở giữa bàn cược). Lá bài được rút từ tụ này sẽ là bí mật của người chơi và không được tiết lộ cho ai biết.
Sau khi rút lá bài tại tụ Nọc hoặc ăn lá bài của đồng đội đánh trước, bạn buộc phải đánh 1 lá bài khác xuống tụ để tiếp tục ván cược. Người chơi sẽ lần lượt làm vậy theo quy trình cho đến khi hết vòng bài Phỏm.
Theo nguyên tắc chơi bài Phỏm, ván bài sẽ lập tức được kết thúc ngay khi có người báo Ù. Trong trường hợp không có ai Ù, ván bài sẽ kết thúc sau 4 vòng chơi. Còn Ù là gì, chúng tôi sẽ bật mí cho bạn ở phần dưới nhé!
Khi ở lượt chơi cuối và chuẩn bị kết thúc ván bài, người chơi cần hạ tất cả các Phỏm trong tụ bài mình đang giữ. Nếu trong tụ bài còn những lá rác, người chơi có thể phân qua các tụ bài của đồng đội đã hạ (gửi lá rác).
Trong trường hợp ván Phỏm đó không có tụ bài nào Ù, phần thắng cược sẽ được tính phụ thuộc vào số điểm và xếp hạng. Cụ thể như thế nào, chúng tôi sẽ chỉ bạn cách tính điểm ở phần sau.
Cách tính điểm đối với trò cá cược dân gian – Phỏm
Không như một số hình thức đánh bạc khác, Phỏm có cách tính điểm rất đơn giản và dễ hiểu. Cụ thể khi ván bài kết thúc, người Ù sẽ là người thắng cuộc và 3 đồng đội còn lại sẽ chi tiền cược cho người thắng là 6 cược. Tuy nhiên nếu như trên tay của người thắng cược có đến 10 lá đầy đủ thì phải chung tiền cược với giá trị gấp đôi nghĩa là 12 cược.
Đối với hình thức tính điểm số giữa các người chơi (trường hợp không có người Ù), chúng ta sẽ tính điểm theo quân bài, và những quân bài có số điểm cao nhất là Bồi (J), Đầm (Q), Già (K) lần lượt với số điểm là 11, 12 và 13. Tuy nhiên, điểm cao trong bài Phỏm không phải là một lợi thế, vì càng ít điểm khả năng thắng sẽ càng cao.
Cách thức chung cược Phỏm khi tính điểm sẽ được quy định như sau, người có ít điểm nhất sẽ được chung 3 cược, tương tự người ít điểm nhì sẽ được chung 2 cược và người ít điểm cuối cùng sẽ chỉ được chung 1 cược mà thôi!
Trong bài Phỏm, vứt lá rác ra trước sẽ giúp bạn giành được lợi thế khi tính điểm chung cược, vì nếu trong trường hợp bạn và đồng đội có điểm ngang nhau nhưng bạn đã vứt lá rác ra trước thì bạn sẽ giành được tiền chung cược nhiều hơn.
Tuy nhiên, nếu như 1 ván bài chỉ có người thắng cuộc thì không công bằng lắm, vì vậy có một quy luật được đề ra rằng nếu như có một người chơi không hạ được lá Phỏm nào thì sẽ là người thua cuộc và phải chung tổng cộng là 4 cược.
Một vài thuật ngữ trong đánh bạc Phỏm (Tá lả)
Phỏm – là một tập hợp gồm 3 lá bài trở lên có số liên tiếp với nhau hoặc cùng số với nhau.
Lá bài rác – những lá lẻ không theo tụ hoặc theo 1 nhóm nào.
Móm – chỉ ra những người chơi không hạ được phỏm nào cho tới cuối ván bài.
Ù: là chỉ những người thắng cược với 9 lá bài Phỏm và không có lá rác trong tụ bài
Tái Phỏm – Là khi bài đã được hạ nhưng có một người lại ăn lá bài đó thì bạn sẽ được đánh cược thêm 1 vòng nữa.
Đền – Đối với mục này, Phỏm có 3 trường hợp người chơi phải đền tiền cược, đó là:
- Trong ván bài, nếu như bạn vứt một lá bài rác ra bàn cược, tuy nhiên người kế tiếp ăn lá bài đó của bạn thì bạn sẽ là người đền cược, cụ thể sẽ là 1 cược. Tuy nhiên nếu như đó là vòng đấu cuối thì bạn phải đền tận 4 cược đấy nhé!
- Khi bạn đánh xuống 3 lá bài nhưng có một người khác ăn 3 lá đó, người đó sẽ được coi là Ù. Bạn sẽ là người đền cược.
- Nếu như người ăn lá bài rác/ hoặc tù bài Ù thì sẽ phải đền tụ thay cho 2 người thua.
Những mẹo giúp bạn thắng đậm khi chơi Phỏm
Hiểu luật chơi là một chuyện, tuy nhiên nếu bạn có cho mình những mẹo chơi đặc biệt sẽ giúp bạn có lợi thế nhiều hơn.
Có tư duy logic, phán đoán đối thủ
Đây là một lợi thế cho người chơi Phỏm, bạn cần nhận biết được mục đích của đối thủ cũng như lối chơi như thế nào để dễ dàng đối phó. Bạn cần ghi nhớ những quân bài đối thủ đã đặt ra và cũng nhớ cả những quân bài bản thân đã đánh để có những phân tích hợp lý.
Nghệ thuật ôm bom, lối chơi phổ biến của các cao thủ
Mục đích chính của cách chơi này là nắm bắt và làm chủ được tình hình của ván Phỏm. Khi trong tay không có lá bài đẹp hoặc quá nhiều lá rác, khó có thể trở thành người thắng cuộc thì người chơi lối này cũng sẽ ngăn các đối thủ được ăn bài (thuật ngữ móm).
Tuy nhiên không phải ai cũng có thể thành thạo lối chơi này, bởi vì cần có nhiều kinh nghiệm thông qua nhiều ván đấu để có thể hiểu rõ được lối vận hành của nghệ thuật ôm bom.
Tổng Kết
Qua những chia sẻ về thông tin, cách chơi cùng những mẹo chơi Phỏm chi tiết, chắc hẳn sẽ giúp cho các cược thủ có đầy đủ hành trang để tiến vào phục thù các đối thủ đánh bạc. Chúc bạn thành công và trở thành một cao thủ đánh Phỏm tuyệt vời!